بهمن

معرفی اسطورهای ایرانی
امشاسپندان
 بهمن

 در اوستا وهومنه در پهلوی وهومن و در فارسی وهمن یا بهمن می گویند که معنای آن نیک منش است.
بهمن نخستین آفریده اهورمزدا ، مظهر اندیشه نیک و خرد و دانایی خداوند است.
بهمن همان فرشته ای است که در خواب ، روح زرتشت را به پیشگاه اهورا راهنمایی کرد.
امشاسپندان که واسطه میان اهورمزدا و مخلوقات زمینند، هر کدام وظایفی دارند.
وظیفه بهمن ریاست تشریفات است و از همه فرشتگان به خدا نزدیک تر است. او سپاه دیوان را بهمن نابود می کند . و آشتی دهنده مخلوقات اهورمزداست .
آسن خرد ( خرد ذاتی ) و گوشان خرد ( خرد اکتسابی ) ابتدا برای بهمن پیدا شد که هرکس این دو خرد را داشته باشد به بهترین زندگی (بهشت)  می رسد و در غیر این صورت ، به بدترین شکل زندگی (دوزخ) خواهد رسید .
دومین ماه زمستان یا ماه یازدهم سال منسوب به بهمن است همچنین دومین روز هر ماه برای اوست.
دومین روز بهمن ماه را در ایران به افتخار امشاسپند بهمن  بهمنگاه یا بهمنجنه می گفتند و جشن بزرگی برپا می کردند.
منبع : اساطیر ایران باستان / نشر هیرمند

جمشید اولین پادشاه جهان

#معرفی_اسطوره_ایرانی
جمشید اولین پادشاه جهان

بنا بر اساطیر ایران باستان نخستین پادشاه جهان جمشید یا جم است که هزار سال سلطنت کرد و در زمان او دیوان در ذلت و خواری و تهیدستی و ناتوانی بودند ولی مردم از همه نعمتهای مادی برخوردار می شدند و از پیری و ناتوانی خبری نبود باران پیوسته می بارید و همواره زمینها حاصلخیز و محصول فراوان بود.
مهمتر از همه جمشید برای مردم حکمت آورد که سبب رستگاری و دانایی آنان شد.
در زمان او مردم روی زمین آنقدر زیاد شدند که جا برای مردمان تنگ شد و او مجبور شد سه بار زمین را توسعه دهد تا جای کافی برای زندگی بوجود آید(احتمالا منظور از زمین همان قلمرو حکومت بوده است)تا زمانی که خدا به جمشید اطلاع داد که سرما همه موجودات را از بین خواهد برد و او باید حفره ای در زمین بوجود آورد و زیباترین مردان و زنان و بهترین خوراکیها و گیاهان و حیوانات و همچنین آتش مقدس را با خود به درون حفره ببرد . و خدا به جمشید وعده داد که آنجا سرسبزتر و زیباتر و خوش آب و هواتر از روی زمین است و از حرص و طمع و کینه و کلیه صفات اهریمنی خالیست (بهشت)

جمشید اولین کسی است که در اساطیر از او با عنوان شاه (خشائیته) نام برده شده است.
او از قدرتمند ترین پادشاهان اسطوره ای درفرهنگ ایران زمین است كه به ایجاد نظام طبقاتی و جامعه مدنی پرداخت ومردم را با مشاغل شهری مانند نساجی ، خیاطی ، معماری ، پزشكی ، صنعتگری ، كشتیرانی و استخراج سنگهای قیمتی آشنا كرد . جمشید در تمام ملتهای منطقه جایگاه ویژه ای دارد . برای نمونه در بسیاری از کتب تاریخ عربی بارها به نیکی و درستی از وی یاد شده است.نسبت دادن شهر پارسه داریوش شاه به نام تخت جمشید از دیگر نمونه های بزرگی و شکوه اوست.

جشن نوروز یادگار روز تاجگذاری اوست كه به دو بخش نوروز عامه و خاصه تقسیم می شود . از اقدامات دیگر جمشید ، تقاضای جاودانگی برای نوع بشر است كه مورد پذیرش اهورا مزدا واقع شد . ساختن ورجمكرد (بهشت زمینی) نیز برای بقای نسل انسان ها پس از یخبندان مهر كوشان بود كه از كارهای دیگر اوست . بعد از اینکه جمشید جهان را آباد کرد گرفتار کبر و غرور شد و خود را خدا نامید در نتیجه به خشم خدا گرفتار شد و دشمن کشورش را تسخیر کرد.
مهمترین اقدامات جمشید شاه

1- ایجاد چهار طبقة اجتماعی موبدان، سپاهیان، کشاورزان، صنعتگران که به ترتیب با نامهای آتورنیان، تیشتاریان، پَسو ییِ، اُهتوَخوشی در شاهنامه از آن‌ها یاد شده است.

2- کشف جواهرات و ساخت عطریات ، ساخت سلاحهای جنگ، نساجی و خیاطی، معماری ، پزشکی ، کشتیرانی

 3- تاج گذاری و استخدام دیوان برای بردن تختِ وی به آسمان. این کار در نوروز انجام شد. مردم پس از تشکیل جامعه مدنی، جمشید را به عنوان پادشاهی محبوب گوهر باران کردند و این رسم از آن روزگار به یادگار ماند.
کانال تلگرام نشرموج
تصویر از سایت https://www.artstation.com

آرش کمانگیر

آرش کمانگیر

در زمان پادشاهی منوچهر پیشدادی، در جنگی با توران، افراسیاب سپاهیان ایران را در مازندران محاصره می‌کند. سرانجام منوچهرپیشنهاد سازش می‌دهد و تورانیان پیشنهاد آشتی را می‌پذیرند و برای پذیرش این پیشنهاد سازش و کوچک‌انگاری ایرانیان پیشنهاد می‌کنند که یکی از پهلوانان ایرانی بر فراز البرز تیری بیندازد و جای فروافتادن آن تیر، مرز ایران و توران شناخته شود.

در ایران کسی دلیری این کار را به خود نمی‌دهد. آرش که پیک لشکر ایران بود پیامی را به لشکر توران می‌برد . پادشاه تورانبرای کوچک شماردن بیشتر ایرانیان خود آرش را برمی‌گزیند و آرش ناگزیر به پذیرش این کار می‌شود . از آن سو در لشکر ایران همه بر آرش خرده می‌گیرند که چرا این پیشنهاد را پذیرفتی و اینکه این کار مایه ننگ ایران خواهد شد.

آن گاه آرش بر فراز دماوند می‌رود و تیر را در چله کمان گذاشته و پرتاب می‌کند. آرش که همه هستی و توانش را برای پرتاب تیر گذاشته بود، پس از این تیراندازی از خستگی جان می‌دهد؛ پیکرش پاره‌پاره شده و در خاک ایران پخش می‌شود و روانش در تیر دمیده می‌شود. تیر از بامداد تا هنگام غروب خورشید پرواز کرده و در کنار رود جیحون یاآمودریا بر درخت گردویی فرود می‌آید، که آنجا مرز میان ایران و توران خوانده می‌شود. بر پایه برخی واگویه‌هااسفندارمذ تیر و کمانی که به آرش داده بودند و گفته بودند که این تیر بسیار دور خواهد رفت اما هر کس که تیری با آن بیندازد، جان خواهد داد. با این همه آرش آماده از خودگذشتگی بود و آن تیر و کمان را گرفت.

بسیاری آرش را از نمونه‌های بی‌همتا در اسطورههای جهان دانسته‌اند؛ وی در ایران، نماد جانفشانی در راه میهن است.

فره ایزدی

• فره ایزدی چیست ؟
• چرا در ایران باستان پادشاه نماینده اهورمزدا بود ؟
• علت وجود هاله ای تابناک بالای سر بعضی اشخاص در تصاویر کتیبه های باستانی چیست ؟
  
  در نزد ایرانیان باستان سلطنت عطیه ای الهی شمرده می شد زیرا اعتقاد داشتند آهورا مزدا شاهنشاه را توسط نیرویی معنوی که آن را " خورنه ، خورنو / xvareno   " یا « فرّ شاهی » می گفتند بر می گزیند و تا زمانی که از وی خشنود باشد این فرّه ایزدی برقرار می ماند .
  
  در تمام کتیبه های هخامنشی به این امر که سلطنت موهبتی الهی است و از جانب آهورامزدا به ایشان عطا گردیده ، اشاره شده است.
  کسی می توانست به مقام " ظل الهی " برسد که دارای فره ایزدی باشد .
  
  در تمام کتیبه های هخامنشی به این امر که سلطنت موهبتی الهی است و از جانب آهورامزدا به ایشان عطا گردیده ، اشاره شده است.
  کسی می توانست به مقام " ظل الهی " برسد که دارای فره ایزدی باشد .
  
  اهمیت فر ّ ، به حدی است که در اوستا یکی از (( یشت‌ )) های بزرگ به نام ( زامیاد یشت ) به آن تعلق گرفته است . با نگاهی به تاریخ اسطوره ای ایران ، شاهان پیشدادی و کیانی دارای فرّ بودند .
  
  بارزترین جلوهٔ فر تابندگی آن است. کسی که دارای فرّه است رخساری تابنده می‌دارد. به تابندگی افراد فره‌مند در اساطیر بسیار اشاره شده‌است. مثلاً در شاهنامه چون طهمورث از بدی پالوده می‌گردد فرهٔ ایزدی از او تافتن می‌گیرد. معروف‌ترین این تابندگی‌ها جمشید راست چنان‌که جزء دوم نام وی شید به معنی درخشان است و نام اصلی وی جم است.
  
  فرّ هنگام گسستن از افراد یا پیوستن به ایشان نمودهای دیگری هم می‌یابد. برای نمونه فرّه از جمشید در هیئت مرغی (مرغ وارغنه) گسست و یا در هیئت غُرمی (=میش کوهی) به تک در پی اردشیر بابکان روان بود تا سرانجام به وی پیوست.فرّه در هیئت غرم روایتی‌است که در شاهنامه آمده‌است. در کارنامهٔ اردشیر بابکان هم روایتی مشابه ذکر شده‌است که برّ‌ه‌ای از پس ایشان [اردشیر و کنیزکی که با وی گریخته بود] همی‌دوید.